Ondertekening van het Jongerencharter 1 februari 2024

Geachte heer Minister,

Geachte mevrouw de staatssecretaris,

Geachte Kamerleden,

Geachte heren en dames partijvoorzitters,

Geachte aanwezigen,

Ik ben verheugd dat jullie hier allemaal aanwezig zijn, maar ik wil vooral de jongerenwelkom heten. Jullie zijn immers de reden waarom we hier vandaag samenzijn. En voor een keer is het jullie toegestaan om niet op de schoolbanken te zitten.

Dames en heren: jongeren en politiek… het is geen eenvoudig verhaal. Als we sommige rapporten en media mogen geloven is die relatie erger dan ‘water en vuur’, en is er bij deze generatie van de toekomst apathie voor politiek. En voor sommige jongeren zijn wij, politici, gewoon een ‘groep oudere mensen in maatpak die boven hun hoofden beslissen en hun toekomst op het spel zetten.’

Maar dan kijk ik naar Naomi Izabela die het tegendeel bewijst en aantoont dat jongeren wel in politiek geïnteresseerd zijn. Deze jonge Antwerpse is zo bevlogen dat ze met haar initiatief erin slaagt om hier vandaag, in het parlement, een mooie line-up partijvoorzitters en vooraanstaande politici samen te brengen waar menig praatprogramma en politiek journalist wellicht jaloers op is.

Het is dus niet zo dat de jeugd niet geïnteresseerd is in politiek. Dat merken wij in dit huis. Wekelijks ontvangen we in de Kamer, net als andere parlementen trouwens, honderden schooljongeren die komen ontdekken hoe de democratie werkt. Ze ontmoeten dan ook vaak Kamerleden uit hun regio en interviewen hen over hun werk. En tijdens de komende krokusvakantie zullen onze zalen bijvoorbeeld een hele week worden ingenomen door een ander initiatief: het Jeugd Parlement Jeunesse.

Uiteraard moeten wij als politieke instellingen ook moeite doen om de jongeren op een juiste en objectieve manier te informeren over de politiek. In dat kader werken wij bijvoorbeeld samen met Inforjeunes om hier in het halfrond jongeren een parlementaire simulatie te laten beleven: op een halve dag mogen ze een partij oprichten, prioritaire thema’s kiezen om vervolgens hun voorstellen in het halfrond te verdedigen en te laten stemmen. Net zoals wij doen. Alleen duurt dat proces bij ons iets langer. De Kamer werkt – net als het Vlaams parlement – ook samen met het jongerenplatform WatWat dat jongeren een antwoord biedt op alle hun vragen over ‘de eerste keer’. En ja, gaan stemmen hoort daar ook bij.

Over de verkiezingen gesproken: 2024 wordt een belangrijk verkiezingsjaar met de federale, regionale, lokale en Europese verkiezingen in aantocht. Dat hoef ik jullie wellicht niet vertellen. Bovendien is ons land sinds 1 januari voorzitter van de Raad van de Europese Unie.De parlementen hebben daarin ook een rol. Met de website over de parlementaire dimensie doen we meer dan gewoon de diverse congressen aankondigen en coveren. Via de blog tonen we de jeugd aan hoe Europa en politiek invloed heeft op hun dagelijks leven.

Die opeenvolging van verkiezingen is ook de reden waarom het recentste nummer van het magazine van de Kamer een ‘verkiezingsspecial’ is. Daarin krijgen de lezers niet alleen uitleg wat ze moeten doen als kiezer, maar ook wat het betekent om kandidaat te zijn en wat er gebeurt na de verkiezingen. Voor ons lijkt dit een evidentie, maar er zijn bij de verkiezingen dit jaar maar liefst 1 miljoen jongeren die voor de eerste keer gaan kiezen. Dit magazine is nog maar net aangekondigd en we moeten de oorspronkelijke oplage al verhogen wegens het grote aantal aanvragen. Dus jongeren zijn wel degelijk geïnteresseerd in politiek.

Allemaal mooie initiatieven om de jongeren bij politiek te betrekken. Maar toch begin je na te denken als een vraag zoals die van Naomi Izabela ons bereikte. In ons parlement - en ook in de regionale parlementen - is er veel debat over wetgeving. We organiseren in commissies hoorzittingen met verschillende experten en organisaties (lobbygroepen) die hun visie geven over het te behandelen thema. Een groep wordt daarbij meestal vergeten: de jongeren. We staan te weinig stil bij de vraag: wat is de impact van dit voorstel op de jeugd?

“Ja, maar jeugd is een regionale materie”, zullen sommigen zeggen. Dat mag geen argument zijn. Het klopt dat veel zaken waarmee jongeren van nabij mee in contact komen - ik denk aan onderwijs of sport - regionale bevoegdheden zijn. Maar zijn er evenveel zaken die hier beslist worden die (indirect) impact hebben op leven van jongeren (transport, telecom, milieu, …). Daarom mogen zij ook een stem krijgen in het debat.

Hoe ze dat willen doen, laat ik aan de jeugd over. Graag geef ik daarom het woord aan initiatiefneemster Naomi Izabela die veel beter kan uitleggen hoe het idee is ontstaan, hoe ze uiteindelijk tot dit jongerenparticipatiecharter is gekomen en waarom dit zo belangrijk is voor de huidige en toekomstige generaties.

Als politica die ervan overtuigd is dat alle generaties inspraak moeten hebben in de manier waarop de staat bestuurd wordt, wil ik tot slot nogmaals bevestigen dat ik dit soort benaderingen van ganser harte steun.  Als ik terugdenk aan mijn eerste stappen in de politiek, ben ik blij om te zien dat jonge mensen dezelfde weg inslaan en de continuïteit van de strijd voor democratie verzekeren. Ik wens hen veel succes!